شهرستان تاریخی هشترود

شهرستان هشترود در سال 1321 دهکده‌ای بود در دامنه آفتابگیر رودخانه سراسکندرود که در سال 1337 به فرمانداری مبدل می‌شود. نام هشترود به دلیل جریان هشت رودخانه قرانقو، آیدوغموش، آجی‌چای، قلعه‌چای، قوری‌چای، لیلان‌چای، اجیرلو و قره‌قیه می‌باشد که از این شهرستان می‌گذشتندسابقه تاریخی

شهرستان هشترود در سال 1321 دهکده‌ای بود در دامنه آفتابگیر رودخانه سراسکندرود که در سال 1337 به فرمانداری مبدل می‌شود. نام هشترود به دلیل جریان هشت رودخانه قرانقو، آیدوغموش، آجی‌چای، قلعه‌چای، قوری‌چای، لیلان‌چای، اجیرلو و قره‌قیه می‌باشد که از این شهرستان می‌گذشتند

موقعیت جغرافیایی

شهرستان هشترود با وسعت 1990 کیلومتر مربع (4.4 درصد مساحت استان) در 120 کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با شهرستان بستان‌آباد، از سمت شرق با شهرستان میانه، از سمت غرب با شهرستان مراغه و از سمت جنوب با شهرستان چاراویماق هم‌مرز است

تقسیمات کشوری

طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان هشترود دارای دو بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های علی‌آباد، کوهسار، قرانقو، سلوک و چاراویماق شمال شرقی) و نظرکهریزی (شامل دهستان‌های آلمالو و نظرکهریزی)، دو نقطه شهری به نام‌های هشترود و نظرکهریزی و 233 آبادی می‌باشد

جمعی

براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1390، جمعیت شهرستان هشترود در حدود 60822 نفر (1.6 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 19903 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 21169 نفر و جمعیت روستایی آن 39653 نفر و تعداد خانوار آن 16265 خانوار است.

اقلیم و آب و هوا

ارتفاع عمومی زمین در این شهرستان از 1300 متر تا 3200 متر متغیر است. قسمت اعظم اراضی منطقه را زمین‌هایی تشکیل می‌دهند که ارتفاع عمومی آنها از 1500 متر الی 2000 متر می‌باشد.

وضعیت اقتصادی

با توجه به وجود 10 معدن فعال و استخراج سنگ گچ، کنگلومرا، مرمر و سنگ نمک، در بخش معدن نیاز جدی این شهرستان، سرمایه‌گذاری در واحدهای فراوری این مواد می باشد. به لحاظ وجود منابع آبی متعدد، این شهرستان یکی از مناطق مستعد پرورش ماهی در استان می‌باشد و با انجام سرمایه‌گذاری در طرح‌های آب و خاک و توسعه شبکه‌های آبرسانی می‌توان قسمت اعظمی از اراضی دیم شرق منطقه را به آبی تبدیل نمود و بر رونق فعالیت‌های کشاورزی به خصوص توسعه باغات شهرستان افزود.

نقاط تاریخی و دیدنی

قلعه باستانی ضحاک یا فاناسپا (در 14 کیلو متری جنوب شرقی هشترود)، چشمه پیرسقا (در 40 کیلومتری بخش قره‌آغاج)، بقعه منسوب به شیخ بایزید بسطامی (در 10 کیلومتری غرب شهرستان هشترود)، مسجد جامع هشترو

جغرافیای طبیعی شهرستان هشترود

آب و هوا: اقلیم نیمه خشک سرد و اقلیم ارتفاعات فوقانی در تقسیم بندی آمبرژه اقالیم حاکم بر منطقه به شمار می رود که ضریب رطوبت ( Q1  ) 

در آن ۲۵ الی ۱۸۰ معدل حداکثر درجه حرارت گرم ترین ماه سال (M  ) ۲۶ الی ۳۲ و معدل حداقل درجه حرارت سردترین ماه سال   (M)   ۲۶ 

الی ۳۲ و معدل حداقل درجه حرارت سردترین ماه سال (m  ) ۱۰ تا ۱۸ درجه سانتی‌گراد می باشد. مقدار بارندگی سالانه ۳۵۰ الی ۵۵۰ میلیمتر و متوسط دمای سالانه ۶ الی ۱۱ درجه سانتی گراد و تعداد روزهای یخبندان ۹۶ الی ۱۸۰ روز در سال است.

ارتفاعات مهم و پستی و بلندی ها:  شهرستان هشترود در میانه سه واحد توپوگرافی، یعنی رشته کوه بزقوش در شمال شرق توده آتشفشانی سهند در سمال و رشته کوه های تخت سلیمان در جنوب قرار گرفته است. این منطقه شکل یافته دو واحد کاملاً متمایز توپوژرافیکی می باشد که موقعیت مکانی و پیوند عناصر واحدهای مذکور باعث شکا یابی کل منطقه به صورت یک واحد جغرافیایی گردیده است. در این واحد تبلیغاتی – خط راس ارتفاعات و واحدهای منفرد کوهستانی در شمال و شمال غرب از یک سو و همچنین قلل مرتفع فلات جنوبی ( کوه های تخت سلیمان) از سوی دیگر و پیوستن دامنه های فلات جنوبی با دامنه های مرتفعات شمالی در غرب شهرستان، منطقه مورد مطالعه را به صورت چاله بسته ای که تنها به سمت شرق و دره قزل اوزن باز می شود درآورده است. ارتفاع عمومی زمین در این شهرستان از ۱۳۰۰ متر تا ۳۲۰۰ متر تغییر است ولی قسمت اعظم اراضی منطقه را زمین هایی تشکیل می دهند که ارتفاع عمومی آنها ۵۰۰ الی ۲۰۰۰ متر می باشد.

پوشش گیاهی: مراتع شهرستان مساحتی معتدل ۱۷۳۷۵۰ هکتار را تشکیل می دهد که عمدتاً در دامنه تخت سلیمان و سهند واقع شده و حدود ۸/۳% کل مرتع استان را شامل می شود. از کل مراتع شهرستان حدود ۲۰% مساحت آن را مراتع خوب با پوشش گیاهی ۵۰ الی ۱۰۰ درصد و ۶۰% را مراتع متوسط با پوشش گیاهی ۲۵ تا ۷۰ درصد و بقیه را مراتع فقیر تشکیل می دهد شهرستان از حیث وجود مراتع نسبتاً غنی بوده و تولید علوفه مراتع سالانه معادل ۵۴۷۰۰ تن علوفه خشک در سال می باشد. 

تقسیمات کشوری

براساس آخرین تقسیمات کشوری دارای دو بخش (مرکزی و نظرکهریزی)، ۷ دهستان و ۲ نقطه شهری به نام های هشترود و نظرکهریزی می‌باشد. 

جمعیت

در آخرین سرشماری سال ۱۳۸۵، جمیعیت شهرستان هشترود در حدود ۶۱۱،۶۴ نفر بوده استهشترود از نظر مختصات جغرافیایی در عرض شمالی 37 درجه و 12 دقیقه الی 37 درجه و 39 دقیقه و در طول شرقی 46 درجه و 28 دقیقه الی 47 درجه و 19 دقیقه قرار گرفته است و از سمت شمال با شهرستان بستان آباد ، از شرق با شهرستان میانه ، از جنوب با شهرستان چاراویماق واز غرب نیز با شهرستان مراغه همجوار میباشد

این شهرستان بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای دو بخش ( مرکز و نظرکهریزی ) و شش دهستان ( علی آباد ، کوهسار، قرانقو ، سلوک ، نظرکهریزی و آلمالو ) میباشد .

توپوگرافی هشترود :

این شهرستان در حد فاصل رشته کوه بزقوش در شمال شرق و توده آتشفشانی سهند در شمال و شمالغرب و  رشته کوههای تخت سلیمان ( واقع در شهرستان چاراویماق ) در جنوب قرار گرفته است 

ارتفاع عمومی زمین دراین شهرستان از 1400 متر در دره قرانقو در شرق تا 3700 متر در قلعه سهند در شما غرب متغیر بوده ولی قسمت اعظم اراضی منطقه را زمینهایی تشکیل می دهند که ارتفاع عمومی آنها 1600 تا 200 متر میباشد.

اقلیم :

در این بخش  عناصر مهم آب و هوایی از قبیل بارش ، رطوبت ، دمای منطقه به طور اجمال اشاره میشود

الف – بارش 

موقعیت طبیعی شهرستان هشترود کوههای مرتفعی که قسمت شمالشرقی و شمالغربی منطقه را فرا گرفته اند و تاثیرات مشخصی در میزان بارندگی این ناحیه دارد .

بارندگی منطقه از مهرماه شروع شده و از اسفند ماه شدت میگیرد ماهها فروردین و اردیبهشت دوره پرباران شهرستان هشترود است ( میانگین بارندگی 4230-04/42 میلی متر ) پس از این دوره میزان بارندگی کاهش می یابد و در ماههای مرداد و شهریور به جداقل خود میرسد ( میانگین بارندگی 76/3 و33/5 میلی متر ) میانگی های فوق در ماههای 16 سال اخیر بوده ت

ب – رطوبت  :

هوای منطقه هشترود از رطوبت متوسطی برخوردار است که میزان آن در ساعات شبانه روز فصول مختلف متغیر است.معدل رطوبت نسبی در ساعات 306 صبح در مدت 16 سال از حداقل 9/48 در صد در مرداد ماه تا حداکثر 84 درصد در دی ماه و همچنین در ساعات 30/12 ظهر از حداقل 6/25 درصد در مرداد ماه تا حداکثر 8/65 درصد در دی ماه درنوسان بوده است متوسط رطوبت نسبی منطقه 55 درصد میباشد

ج- دما :

با توجه به مرتقع و کوهستانی بودن منطقه ، شهرستان هشترود از فصل زمستان و فصل تابستان معتدل برخوردار است0 معدل 16 ساله اخیر دما (81-66) در منطقه نشانگر این است که سرما حدود پنج ماه ( آبان تا اسفند) از سال را در بر میگیرد   0 بهمن ماه  با داشتن متوسط دمای 126- درجه سانتیگراد سردترین ماه سال بوده و مرداد ماه با داشتن متوسط دمای 287- درجه سانتیگراد گرمترین ماه سا میباشد

حوضه های آبریز و شبکه رودخانه ها :

شهرستان هشترود در حوضه آبریز رودخانه قزل اوزن قرار دارد کلیه آبهای سطحی منطقه از طریق رودخانه های قزل اوزن و سفید رود به دریای خزر میریزد این شهرستان به لحاظ موقعیت توپوگرافی و گستره های کوهستانی ، شرایط خاص اقلیمی و نزولات جوی ، از جریانهای سطحی دائمی و فصلی متعدد برخوردار است که در ذیل به مهمترین آنها اشاره میشود  .

  رود خانه قرانقو : پر آب ترین و به لحاظ وسعت حوزه آبریز ، وسیع ترین حوضه در سطح شهرستان هشترود به شماره می رود و این رودخانه از اتفاعات 2300 الی 3200 متری سهند در شمال غرب و ارتفاعات 2000 متری جنوب غربی شهرستان سرچشمه میگیرد و پس از مشروب نمودن منطقه هشترود از جنوب غربی شهرستان خارج و پس از ملحق شدن به رودخانه آیدوغموش به رودخانه قزل اوزن می پیوندد

رودخانه شورچای : این رودخانه از ارتفاعات جنوب غربی شهرستان و ارتفاعات شمال غربی شهرستان چاراویماق سرچشم می گیرد این رودخانه در نهایت به رودخانه قرانقو چای ملحق میشود .

رودخانه کلقان : از قلل آتش نشانی سهند سرچشمه گرفته و در جهت جنوب شرقی جریان پیدا می کند و به رودخانه قرانقو چای می پیوندد.

رود خانه آلمالو : ار تفاعات 2900 متری آت داغی و متال داغی سرچشمه میگرد و در جهت جنوب شرقی جریان یافته و پس از طی 30 کیلومتر در حوالی روستای گل تپه وارد دره اصلی قرانقو میگردد

رودخانه سراسکند رود : از ارتفاعات 3000 متری شمال شهرستان سرچشمه گرفته و به سمت جنوب جریان می یابد و پس از طی 25 کیلومتر در جنوب خراسانک وارد دره اصلی رود قرانقو میگردد

رودخانه مغامیر : این رودخانه به موازات رودخانه کلقان در جهت جنوب جریان یافته و پس از طی کردن مسافتی در حدود 30 کیلومتر به دره رود کلقان می ریزد .

زمینه های توریستی هشترود  : 

هشترود با دهستانهای تابع آن بی گمان یکی از معدود شهرستانهای آذربایجانشرقی از نظر تعدد و پراکندگی آثار ابنیه تاریخی و مناظر بکر طبیعی میباشد که بی شک چشم نواز مسافران و گرشگرانی است که برای دمی آسودن و تمرد اعصاب قصد سیاحت دارند 0 قلعه تاریخی زهاک ، مسجد جامع و اماکن مقدس بقعه شیخ با یزید بسطامی ، کول تپه های باستانی ، آل قیه سی ، باللوقیه سی شیرجنگ هاو قوچ سنگ ها ، غار آهکی آغبلاغ مهمان ، برکه های یانیق ، بزوجیق  نمونه هایی از این جذبه ها هستند که در این نوشتار مشروحاً درباره هریک اطلاعاتی ارائه میشود

قلعه ضحاک ( فاناسپا )

قلعه ضحاک و آثار باستانی و تاریخی موجود در آن یکی از مهم ترین و مشهورترین مراکز تاریخی و تمدن کشور ماست که دیرگاهی است روزگار آبادانی خود را پشت سر گذاشته و در این ایام پیری و دیرینه سالی سکوت و خلوت کوهستانی سرسبز منطقه را پشت سر گذاشته و به حیات آرام و خسته خود ادامه میدهد تا ایینه عبرتی باشد و در مقابل دید کنجکاو پرسشگر بازدید کنندگان که رنج و حرارت راههای دور و پرپیچ و خم منتهی به آن را به جان می خرند تا آثار گرد و غبار زمان برچهره نشسته با مجموعه طبیعت سرشار پیرامون آن دیداری داشته باشند و ساعتی را در کنار چشم انداز طبیعی و همیشه خروشان قرانقو چای آرام گیرند و با دیدن  آن چه از عظمت فرو ریخته  ویرانه های پر رمز و راز قلعه ضحاک بر جای مانده در 14 کیلومتری جنوب شرقی هشترود آشنا گردند .

هشترود , اخبار هشترود , اخبار شهرستان هشترود , مردم هشترود , مردم شهرستان هشترود ,نمایندگان هشترود ,مردم غیور هشترود ,فرمانداری هشترود, شهرداری هشترود, بیمارستان هشترود , هشترود قدیم , معرفی هشترود , معرفی شهرستان هشترود , جغرافیای هشترود , مدارس هشترود , جمعیت هشترود , دانشگاه هشترود , هواشناسی هشترود , نخبگان شهرستان هشترود